KTÖS Genel Sekreteri Burak Maviş, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2023-2024 eğitim yılı okul kitaplarını “gizli” bir şekilde güncellediğini savunarak, eleştrilerde bulundu ve “Bunun adı ‘kitapların güncellenmesi’ değil, doğrudan kültürel bir müdahaledir” iddiasında bulundu.
Maviş yazılı açıklamasında, Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu ve bürokratlarını eleştirerek, şöyle devam etti:
“Her dönem için eğitim programları ve kitap içeriklerinin, değişen ve gelişen dünyaya uyumlaşması için düzenlenmesi bir gerekliliktir. Ancak, bu değişimler akademisyenler önderliğinde eğitim bilimcilerden oluşan, şeffaf ve demokratik bir süreçle oluşturulmuş komitelerin ortaya çıkaracağı çalışmalar olmalıdır.
Görünen odur ki, bu yapılan güncellemede, akademisyenler çağrı yapmalarına rağmen istekleri dikkate alınmamış, kitaplar el altından gizlice kurulan komitelerde eğitim bilimi ve pedagojiden uzak, fikirlerin önemsenmediği, tepeden dayatmalarla hazırlanmıştır.”
Maviş, kitapları ilk bakışta inceledikleri zaman göze çarpan ciddi pedagojik sorunlar gördüklerini ifade ederek, “Sendikamız, çeşitliliği savunmakta ve yıllardır eğitim programları ve kitapların din, dil, ırk, etnik köken, kültürel farklılıklar ve cinsel yönelim ayrımı yapmadan kapsayıcı bir şekilde düzenlenmesini talep etmektedir. Fakat güncellenmiş olduğu iddia edilen kitapların içerisine baktığımızda bu öğelerden yalnızca biri olan dini kapsadığını, onun da yüzlerce din içerisinden sadece tek birine özel yapıldığını gördüğümüz zaman, niyetin ne olduğu anlaşılmaktadır” dedi.
“Güncelleme” diye kamuoyuna yansıtılan değişikliklerin, insan hakları ilkeleriyle bağdaşan veya eğitim programlarında çeşitlilik yaratan değişiklikler olmadığını savunan Maviş, “tam tersi, bu temelleri çarpıtarak, belirli bir kültürü ve görüşü dayatma yaklaşımı” olduğunu öne sürdü.
Okullarda 40’ı aşkın ülkeden öğrencinin bulunduğunu belirten Maviş, şöyle devam etti:
“Hepsinin ailelerinin ayrı etnik, kültürel ve dini değerli vardır. Kitapların içerisine bu konu ile ilgili hiçbir değişiklik eklenmemiştir ve tamamen görmezden gelinmiştir.
Verilen tepkiyi tek bir görsele bağlamak isteyenler bilmelidir ki, sorun ne kadının kıyafeti ne de inanç özgürlüğüdür. Bu topraklarda ve bu toplumda inanç özgürlüğü sorunu hiçbir zaman olmamıştır. Kıbrıslı Türkler evrensel değerleri önde tutan bir kültürel yapıya sahiptir ve dinini seküler bir şekilde yaşamayı tercih etmektedir. Bu ve benzeri kültürel dayatmalarla da ilk kez karşı karşıya kalmamıştır. Tarihte yaşanan diğer kültürel müdahaleler gibi bu da başarısız olacaktır. Ayrıca, toplumuzda farklı aile yapılarından birçok aile mevcutken (tek ebeveynlerin olduğu aileler, boşanmış aileler, evlat edinilmiş çocuklar vb.) kitaplarda bulunan birçok örnek iki, üç çocuğa sahip, nene, amca, halanın birlikte yaşadığı geniş aile modeli üzerine kurulmuş ve bu ailelerin özellikleri yüceltilerek aktarılmıştır. Kitapta bulunan farklı kültürlere sahip aile örnekleri de yine buna paralel olarak sadece Filistin ve Hindistan üzerinden verilmiştir. Özellikle Hindistan örneğinde verilen gerici ve kadını aşağılayıcı aile modeli kesinlikle kitaplardan kaldırılmalıdır.”
Maviş, hazırlanan ders kitaplarının yalnızca insan hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında değil, pedagojik anlamda da sıkıntılı olduğunu savunarak, şöyle devam etti:
“TEPGEP kapsamında 2013 yılında ders kitapları yapılandırmacı bir yaklaşımla yeniden düzenlenmiştir. Akademisyenlere danışılmadan kitaplarda eksiltme veya ekleme yapmak tüm programı olumsuz etkileyecektir. Ayrıca kitapların yazarı olan akademisyen ve eğitimcilere haber dahi vermeden kitapları güncellemek etik bir davranış olmadığı gibi hukuka da aykırıdır. Bunun hesabı da hukuk yolu ile sorulmalıdır.
Tüm bunlara baktığımızda yapılmaya çalışılan açık ve nettir. Eğitim Bakanlığı yazda pedagojik açıdan yeterli olmayan kişilere camilerde eğitim onayı vererek, kitapların içerisine dini semboller yerleştirerek, kendi öğretmenine, akademisyenine güvenmeyerek ve hatta hakaret ederek nereden talimat aldığını açıkça göstermektedir. Toplumun kültürüne, dokusuna, inanç özgürlüğüne, demokratik yapısına müdahale edilmesine çanak tutmaktadırlar.”
Burak Maviş, öğretmenin, “kimin ne yiyip ne içtiğine, ne giydiğine, din ve vicdan özgürlüğüne, siyasi görüşüne, kimliğine, etnik kökenine, cinsiyetine bakmaksızın tüm öğrencilerine eşit davrandığını” vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Öğretmen, Atatürk ilke ve devrimlerine bağlı, laik ve demokratik bir yaşamın önemli bir parçasıdır.
Öğretmen, her türlü eşitliği savunur, herhangi bir cinsiyeti yüceltmez, normalleştirmez, öğrencilerini baskı, kaygı ve endişe altında değil, kendi hakları olduğunu bilerek yetiştirir.
Öğretmen, son beş yılda imzalanan teslimiyet protokollerinde eğitimin hedef olduğunun ve eğitim sistemine müdahalenin farkındadır.
Öğretmen, bilimi ve bilimsel düşünceyi günlük hayatının merkezine koyar.”