Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay, mali disiplin, bütçe disiplini gibi kavramların KKTC’de de kural olarak kabul edilmesi ve benimsenmesinin çok önemli olduğunu söyledi.
2024 yılı bütçesinin öngörülen bir bütçe açığı bulunduğunu dile getiren Canaltay, bütçe açıklarının her devlet için büyüme, istihdam ve refah açısından son derece ciddi bir risk olduğunu belirtti.
Maliye yönetiminin mali yıl dahilinde bu sorunu çözme hedefiyle hareket edeceğine inanç belirten Canaltay, ülkenin buna ilişkin bir eylem planı hazırlayıp kamuoyu ile paylaşması ve bunu kararlıkla uygulamaya geçmesinin önemli olduğunu söyledi.
2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nın görüşülmesine, bugün Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde başlandı. Toplantıda ilk olarak komite başkanı Canaltay, açılış konuşmasını yaptı.
2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi’nde 78 milyar 712 milyon TL gider, 71 milyar 932 milyon TL gelir ve 6 milyar 780 milyon TL bütçe açığı öngörülüyor.
-Canaltay
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nın Anayasa gereği 31 Ekim 2023 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak Cumhuriyet Meclisine sevk edildiğini anımsatan Canaltay, komitede bugün görüşülmeye başlanan tasarının 30 Kasım tarihinde tamamlanması ve Genel Kurula sevk edilmesinin hedeflendiğini ifade etti.
“Bütçe, henüz gerçekleştirilmemiş olan, tahmini rakamları gösteren, gelecek zaman periyodu için yapılan belirli bir döneme ait yapılacak giderleri ve elde edilecek gelirleri gösteren mali plandır ve mali yıl olarak adlandırılan dönemdir.” diyen Canaltay, bütçelerin bir plan ve program dahilinde hazırlandığı ve uygulandığı zaman bu program dahilinde halkın yaşam kalitesine olumlu yansıdığını belirtti.
Demokratik hukuk devletlerinde bütçenin hükümet tarafından hazırlandığını, denetimi Meclis’in yaptığını, uygulamaların sağlıklı olup olmadığını da Meclis’in denetlediğini ifade etti.
-“Tasarrufa büyük önem vermemiz gerekiyor”
Canaltay, şu ifadeleri kullandı:
“Hepimiz biliyoruz ki her kuruş bizim için önemlidir ve halkın temel ihtiyaçları olan sağlık, eğitim gibi sosyal gereksinmeleri olan kültürel alanda, sosyal alanda yapılacak harcamalar halkın yaşam kalitesine olumlu yansır. Bu konudaki projelerin desteklenmesi bizim için önemlidir. Hepimiz için önemlidir. Devletin bir taraftan gelir kaynaklarını artırmaya çalışırken, bir taraftan da devlette tasarruf dediğimiz, aslında aynı işin daha az parayla, daha az harcamayla yapılması demek olan tasarrufa büyük önem vermemiz gerekiyor.”
Devletin ekonomik faaliyetlerini gerçekleştirme araçlarından en önemlisinin bütçe oluşturmak olduğuna vurgu yapan Canaltay, “Ekonominin yönlendirilmesi ve düzenlenmesinde, ekonominin politikasının yürütülmesinde bütçe içerisinde yer alan kalemlerin sınıflandırma tekniğini oluşturan bütçe sistemleri büyük bir öneme sahiptir.” dedi.
Bütçe disiplini, mali disiplin gibi kavramların çok önemli olduğuna vurgu yapan Canaltay, şunları kaydetti:
“Çünkü gerçekten borçlanarak veya kamu kuruluşlarının görev zararlarının büyütülerek bütçenin yönetilmesi veya yürütülmesi veya finanse edilmesi uzun vadede mümkün değildir. O bakımdan mali disiplin, bütçe disiplini gibi kavramlar KKTC’de de kural olarak kabul edilmesi, benimsenmesi çok önemlidir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisinin kalkınma boyutunda mega projeler itici güç olmakta gerek rekabet gücünün iyileştirilmesi, gerekse yatırım ikliminin geliştirilmesi için güven ve istikrar açısından önem taşımaktadır.”
Sorunları aşabilmek için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisinin daha hızlı büyümesi gerektiğini dile getiren Canaltay, hızlı büyüme gerçekleştirilebilirse devlet gelirlerinin artması ve mükellefiyetlerin karşılanmasının da mümkün olabileceğini, özel sektör daha sağlıklı istihdam imkanları yaratabileceğini vurguladı.
-“2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı toplamı 78 Milyar 712 Milyon TL”
Canaltay, bütçe rakamlarıyla ilgili bilgi vererek, şunları söyledi:
“2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı toplamı 78 Milyar 712 Milyondur. Personel Giderleri, 25 Milyar 133 Milyon 663 Bin, Sosyal Güvenlik Kurumuna Devlet Primi Giderleri, 1 Milyon 860 Bin 339, Mal ve Hizmet Alım Giderleri 6 Milyon 547 Bin 28, Faiz Giderleri 600 Milyon, Cari Transferler 35 Milyar 560 Bin, Sermaye Giderleri 6 Milyon 520 Bin 410 ve Yedek Ödenekler 3 Milyar 50 Milyon olarak bağlanmıştır.
2024 yılı bütçesinin öngörülen bir bütçe açığı vardır. Öngörülen bütçe açıkları her devlet için büyüme, istihdam ve refah açısından son derece ciddi bir risktir. Maliye yönetiminin mali yıl dahilinde bu sorunu çözme hedefiyle hareket edeceğine inanıyorum. Ülkemizin buna ilişkin bir eylem planı hazırlayıp kamuoyu ile paylaşması ve bunu kararlıkla uygulamaya geçmesinde büyük bir önem olduğu kanaatindeyim.
Sorunları aşabilmek için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisinin daha hızlı büyümesi gerekmektedir. Hızlı büyüme gerçekleştirilebilirse devlet gelirlerinin artması ve mükellefiyetlerin karşılanması mümkün olabilecek, özel sektör daha sağlıklı istihdam imkanları yaratabilecektir.”
Canaltay, tasarıya katkı koyan herkese teşekkür etti.