Leylekler Avrupa’dan bu sene normal sürelerinden daha erken bir zamanda göç etti. Yaklaşık 15 gün erken göçe başlayan leylekler hava olaylarının da habercisi. Uzmanlar, leyleklerin erken göçüyle kış aylarının soğuk ve kar yağışlı olabileceğine işaret ediyor.
Yaz mevsiminde tarihi hava sıcaklıkları görülüyor. Dünyanın farklı coğrafyalarında termometreler sıcaklık rekorları gösterdi. Bu durum Türkiye için de geçerli oldu. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları bir süre daha devam edecek.
Ancak yaz mevsiminin bitmesine sayılı günler kala leyleklerin göç hareketleri kışın habercisi oluyor. Avrupa’dan göç eden leylekler bu yıl normalinde daha erken sürede hareketlerine başladı.
Trakya ve İstanbul’a da gelen leyleklerin göç hareketlerini Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi ve İklim Bilimci Dr. Okan Bozyurt ile konuştuk.
LEYLEKLERİN GÖÇÜ 15 GÜN ERKEN BAŞLADI
1979 yılından itibaren leyleklerin göç hareketlerini izleyen ve bu konuda makaleler yazan Bozyurt, istatistiklere göre leyleklerin normal şartlarda Avrupa’dan 26 Ağustos-5 Eylül tarihleri arasında göç ettiğini söyledi. Bu yıl ise 12-13 Ağustos tarihinde leyleklerin göçünün başladığını belirten Bozyurt, “Gözlemlerimizde yaklaşık 15 gün önce hareket başladı. Trakya ve İstanbul’a geldiler. Bunun sonucunda Kuzey Yarım Küre’nin soğuk kış ayları yaşayabileceğini söyleyebiliriz. Avrupa’da mevsiminden önce havaların soğumaya başladığının göstergesi bu” diyor.
Fransa, Almanya ve Belçika gibi ülkelerde bu yaz sıcaklıkların mevsim normalleri altında olduğunu söyleyen Bozyurt, “Biz sıcak ve kurak bir ağustos ayı geçirirken Avrupa ülkelerinin bazılarında sıcaklar düşük. Bunun sonucunda leyleklerin güneye göçü erken başlamış oldu” sözleriyle leyleklerin erken göç sebebini açıkladı.
HAVA MODELLERİ DE DESTEKLİYOR
Leyleklerin erken göçlerinin yanı sıra hava modellerini incelediklerinde Kuzey Yarım Küre’de kış aylarında sıcakların düşük olacağını tahmin ettiklerini ifade eden Bozyurt, “Kuzey Atlantik salınımı, Arktik salınım ve El Nino olayı da bu seneki sıcaklıklarla ilgili önemli bir veri sağlıyor. Bu tip hava modellerini incelediğimizde 2023-2024 kış aylarının oldukça soğuk geçebileceğini öngörebiliriz” şeklinde konuştu.
“TARİHE GEÇECEK SOĞUK HAVA OLAYI GÖREBİLİRİZ”
2021 yılında leyleklerin 16 Ağustos’ta Avrupa’dan güneye erken göç ettiğini söyleyen Bozyurt, kış aylarında benzer bir soğuk hava dalgasının Türkiye’de tekrar yaşanabileceğini belirtti. Bu yıl göç hareketinin daha da erken olduğunu ifade eden Bozyurt, “Önümüzdeki kış aylarında tarihe geçebilecek soğuk hava olaylarını görebiliriz. Avrupa ve Türkiye soğuk havayı derinden yaşayabilir” açıklamasını yaptı.
Leyleklerin erken göçünün ardından kış aylarında soğuk ve kar yağışlı havanın etkili olduğunu ve bu durumun istisnasız yaşandığını belirten Bozyurt, örneklerle sözlerine şöyle devam etti:
“1984 yılında leylekler yine erken göç etmişti. Bunun ardından 1984-1985 kış mevsimi çok sert geçmişti. 1995 yılında da leyleklerin erken göçü sonucu Kuzey Avrupa’da soğuk bir kış mevsimi yaşandı. 2021 yılı da bu yıllara örnek olarak gösterilebilir. Hatırlarsanız İstanbul’da hayatı durma noktasına getiren kış mevsimi yaşanmıştı. Vorteks adıyla bilinen hava olayını halk olarak öğrenmiştik. Bu sene de buna benzer bir kış mevsimi geçirebiliriz”
“DEK YAĞIŞLARI FAZLA OLABİLİR”
Hava olaylarını gözlemlediklerinde bu yıl yaz aylarında deniz suyu sıcaklıklarının yükseldiğini ifade eden Bozyurt, ,” Bu sene denizler çok fazla soğuyamayacak. Atmosfer ise aşırı derecede soğuduğu zaman denizlerde çok hızlı bir buharlaşma olacak. Ve özellikle İstanbul gibi kentlerde deniz etkili kar yağışları dediğimiz DEK yağışları çok fazla olacağa benziyor” diyor.
Önümüzdeki günlerdeki hava sıcakları hakkında da bilgi veren Bozyurt, ağustos ayının sonlarına doğru yurdun kuzeyi başta olmak üzere sağanak yağışların görülebileceğini söyledi. Eylül ayında ise hava sıcaklıklarının tekrar mevsim normalleri üzerinde seyredebileceğini de tahminlerine ekledi.