Avrupa Birliği (AB) Ombudsmanı Emily O’Reilly, Akdeniz’de Yunanistan açıklarında geçen ay göçmenleri taşıyan teknenin batması ve yüzlerce göçmenin hayatını kaybetmesinin ardından yürütülen arama ve kurtarma çalışmalarında AB’nin sınır ve sahil güvenlik ajansı Frontex’in rolüne ilişkin soruşturma başlattı.
AB Ombudsmanı ofisinden yapılan açıklamaya göre, O’Reilly, denizde hayati tehlike içinde olanların kurtarılmasında Frontex’in sorumlulukları hakkında çok sayıda belgeyi talep etti.
Soruşturmada Frontex ile ulusal makamlar arasında arama kurtarma operasyonlarında bilgi paylaşımı detaylıca incelenecek.
Ortak operasyonlarda kurtarma teknelerine yerleştirilmiş kameraların kullanımı da incelenecek. Sivil toplum kuruluşlarına ait kurtarma tekneleriyle ulusal makamlar arasındaki etkileşimlerde Frontex’in hak ihlallerini raporlayıp raporlamadığı da araştırılacak.
AB Ombudsmanı Emily O’Reilly, soruşturmasını Yunanistan Ombudsmanı Andreas Pottakis ile koordine edecek.
O’Reilly, konuyla ilgili açıklamasında, Yunanistan’ın faciayla ilgili kendi soruşturmasını yürüttüğünü hatırlatarak, “Frontex’in arama ve kurtarma operasyonlarındaki rolü de açığa kavuşturulmalı. Bu olayda Frontex’in Yunanistan makamlarını teknenin varlığı hakkında uyardığı ve yardım teklif ettiği belirtildi ancak Frontex’in daha fazla ne yapabileceği veya ne yapması gerektiği net değil.” ifadesini kullandı.
– Yunanistan açıklarında facia
Yunanistan’ın Mora Yarımadası’nda bulunan Navarin’den 47 deniz mili uzaklıktaki uluslararası sularda 14 Haziran’da düzensiz göçmenleri taşıyan balıkçı teknesi alabora olmuş, 82 kişi ölmüş, 104 kişi kurtarılarak Kalamata Limanı’na getirilmişti. Sivil toplum kuruluşu Alarm Phone’a göre teknede yaklaşık 700 kişi bulunuyordu.
Yunan basınındaki haberlerde, faciadan kurtulan bir göçmenin savcıya verdiği ifadede, teknenin Yunan Sahil Güvenlik ekiplerinin halatlarla çekmeye başladığı sırada battığını söylediği aktarılmıştı.
Bir başka göçmenin ise ifadesinde, “Yunan Sahil Güvenlik botu tekneye bir halat bağladı ve tekneyi çekerken aşırı sürat nedeniyle tekne sağa sola sallanmaya başladı ve alabora oldu.” dediği kaydedilmişti.
Yunanistan’da yayımlanan Efimerida Ton Sintakton gazetesi, facianın meydana geldiği noktadan geçen “Faithful Warrior” isimli petrol tankerinin kaptanının ifadelerine yer verdiği haberde, geminin sahil güvenlik ekiplerince olay yerinden uzaklaştırıldığını iddia etmişti.
Yunan Arama ve Kurtarma Merkezinin, aşırı yüklü teknenin tehlikeli şekilde sallandığından haberdar olduğu öne sürülen haberde, sahil güvenlik ekiplerinin petrol tankerini olası kurtarma operasyonu için olay yerine çağırmak yerine neden uzaklaştırmayı seçtiğine dair soruların cevaplandırılması gerektiği belirtilmişti.
Ana muhalefetteki Radikal Sol İttifak (SYRIZA) Lideri Aleksis Çipras, olayla ilgili bilgi almak için faciadan kurtulan göçmenlerin götürüldüğü Kalamata Limanı’nı ziyaret etmişti. Çipras, göçmenlerin kendisine Yunan Sahil Güvenlik ekiplerinin, tekneyi İtalyan sularına doğru itmeye çalıştığını söylediğini aktarmıştı.
Atina Barosundan yapılan açıklamada da “Aşırı yüklü teknenin zamanında tespit edildiği için facianın önlenebileceğine olan inancımızı ifade ediyoruz ancak Sahil Güvenlik yetkilileri ve olayı izleyen sınır koruma ajansı Frontex, herhangi bir kurtarma eyleminde bulunmadı.” ifadeleri yer aldı.