Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerin dışişleri bakanları, yarın planlandığının aksine Macaristan’ın başkenti Budapeşte yerine Belçika’nın başkenti Brüksel’de bir araya gelerek Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın da davet edildiği toplantıda Ukrayna, Gazze ve Venezuela gibi güncel meseleleri görüşecek.
AB ülkelerinin dışişleri bakanları, yaz tatili arasından sonra ilk defa yarın bir araya gelecek.
“Gymnich” formatlı olarak gayriresmi nitelikte planlanan toplantıda bakanlar, güncel uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunacak.
Karar alınmayan, üye ülkeler arasında ortak görüş ve strateji geliştirilmesi amacıyla istişare platformu niteliğindeki Gymnich toplantıları esasen, 6 aylık rotasyonlarla AB Konseyi’nin dönem başkanlığını yürüten ülkenin başkentinde yapılıyor.
Yarınki toplantı, bu anlamda alışılmışın dışında bir özellik taşıyor.
Başta Budapeşte’de yapılacak toplantı, 1 Temmuz’da dönem başkanlığını üstlenen Macaristan ile AB yönetimi arasında yaşanan gerginlik nedeniyle Brüksel’e alındı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın ülkesinin dönem başkanlığının 5’inci gününde Rusya’nın başkenti Moskova’yı ziyaret ederek Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesi üzerine verilen tepki kapsamında toplantıyı Brüksel’e alacağını duyurmuştu.
Ziyaret, AB yönetiminden Orban’ın Birliği temsil etme yetkisinin olmadığı, ziyaretin AB dış politikası ile uyumsuz olduğu gibi nedenlerle sert biçimde eleştirilmişti.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto’nun toplantıya katılıp katılmayacağı henüz bilinmiyor. Ancak Borrell’in her üye ülkenin ilgili bakanını toplantıya davet ettiği öğrenildi.
– Ukrayna
Gündemdeki ana iki konuyu Ukrayna ve Orta Doğu’daki son durum oluşturacak.
Toplantı Ukrayna oturumuyla başlayacak, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba da hazır bulunarak brifing verecek.
Bu oturumda bakanlar, Rusya’nın Ukrayna’nın özellikle enerji hatlarına saldırıları bağlamında kışa hazırlık için ülkenin nasıl destekleneceğini, haziranda İsviçre’de yapılan uluslararası barış konferansı çerçevesinde çabaların devam ettirilmesini, Rusya üzerindeki baskının artırılması ve yaptırımlar dahilinde dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna için kullanılmasını kolaylaştırılmasını ele alacak.
AB’nin “Ukrayna Yardım Fonu” isimli yeni mali aracı da dahil olmak üzere Ukrayna’ya askeri yardımların artırılması da görüşülecek.
– Orta Doğu
Orta Doğu oturumu genel hatlarıyla Gazze ve Batı Şeria’daki durumun tartışılmasını ve çatışmayı azaltmanın yollarını aramayı içerecek.
İsrail ile Hamas arasında esir takası ve Gazze’deki ateşkes çabaları için devam eden müzakereler ele alınacak, durumun Lübnan’daki yansımaları ve bu ülkeyi destekleme ihtiyacı görüşülecek.
Borrell’in daha önceki açıklamalarında değindiği, Batı Şeria’da İsrailli yerleşimci şiddetiyle ilgili İsrail hükümeti mensuplarını kapsayacak bir yaptırımı bakanların gündemine getirmesi bekleniyor.
Ayrıca AB’nin Filistin Yönetimi’ne, ekonomisini yeniden yapılandırması ve mali sürdürülebilirliğe destek olmak için geçen ay açıkladığı 400 milyon avroluk mali desteğin sağlanmasına ilişkin detaylar da ele alınacak.
– Venezuela
AB dışişleri bakanlarının Venezuela’da 28 Temmuz’da yapılan tartışmalı seçim sonuçlarını ve ülkedeki durumu da görüşmesi planlanıyor.
Nicolas Maduro’nun yüzde 51,20 ile devlet başkanı seçimini 3. kez kazanmasının ardından AB şeffaflık ve itidal çağrısı yapmıştı.
Borrell, geçen haftaki açıklamasında “seçim kayıtları şeffaf şekilde doğrulanmadıkça sonuçları tanımayacaklarını” yinelemişti.
– Dışişleri Bakanı Hakan Fidan davet edildi
Türkiye de 5 yıl aradan sonra toplantıya çağrıldı.
Dışişleri Bakanı Fidan’ın toplantıya katılarak AB’li mevkidaşlarıyla Türkiye-AB ilişkilerini, ortak jeopolitik konularda işbirliği ve Kıbrıs konusunu ele alması bekleniyor.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli davete ilişkin yaptığı açıklamada, bunu AB’nin bir “diyalog arayışı” olarak değerlendirildiğini vurgulayarak “Bu adımın ilişkilerimizi çıkmaza sokan 15 Temmuz 2019 tarihli AB Dış İlişkiler Konseyi kararlarının önümüzdeki dönemde tadil edilmesine zemin hazırlamasını umuyoruz. Bu davet, bölgesel ve küresel sınamalar karşısında Türkiye ve AB arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi gerekliliğinin AB tarafından anlaşıldığına da işarettir.” ifadelerini kullanmıştı.