Galler Bölgesel Başbakanı Vaughan Gething, hakkında verilen güvensizlik oyu, partisinde yükselen istifa çağrıları ve seçim kampanyasında verilen tartışmalı 200 bin sterlinlik bağış nedeniyle artan baskılar sonucu martta seçildiği görevinden istifa etti.
Avrupa’nın ilk siyahi başbakanı olan Gething, yaptığı yazılı açıklamada, 4 bakanın kendisini istifaya çağırarak görevlerinden ayrılmasını istemesi sonucu Başbakanlığı bırakacağını açıkladı.
Gething, görevini yürütmenin imkansız hale geldiğini belirterek, “Bakan olarak geçirdiğim 11 yılda hiçbir zaman kişisel çıkarım doğrultusunda karar vermedim. Bakanlık sorumluluklarımı kötüye kullanmadım veya suiistimal etmedim.” ifadelerini kullandı.
Mart ayında göreve gelen Gething, X hesabından yaptığı paylaşımda ise “Başbakanlıktan istifa etme sürecini başlatmak gibi zorlu bir karar aldım.” değerlendirmesini yaptı.
Gething, yeni lider seçimini partiyle görüşerek takvimi belirleyeceklerini de dile getirdi.
– Aldığı bağışla tepki çekti
Gething, Mart ayında göreve gelmesinin ardından Galler İşçi Partisi liderliği için yürüttüğü kampanyada aldığı 200 bin sterlinlik bağış nedeniyle tepkilerin odağı olmuştu.
Daha önce çevreye iki kere zarar verdiği gerekçesiyle ceza kesilen bir şirketten aldığı bağışın kurallara aykırı olmadığını dile getiren Gething, parti içi yazışmaların sızmasıyla ilgili konuda ise bir bakanı mecliste suçlamış, bakan Hannah Blythyn iddiaları reddetmişti.
Gething’in aldığı bağış, Plaid Cymru partisiyle iktidardaki Galler İşçi Partisi arasındaki bağı da koparmış, Plaid Cymru lideri Rhun ap Iorwerth, Gething hakkında güvensizlik oyu çağrısı yapmıştı.
Galler Parlamentosu Senedd’de haziranda güvensizlik oyu alan Gething, istifa etmeyi reddetmişti. Bu sabah Galler kabinesindeki Mick Antoniw, Julie James, Lesley Griffiths ve Jeremy Miles, Gething’i istifaya davet ederek görevlerinden çekildiğini duyurmuştu.
– Zambiyalı bir anne ve Galli bir babanın oğlu olarak Zambiya’da doğdu
Galli bir baba ile Zambiyalı bir annenin çocuğu olarak 1974’te Zambiya’da doğan Gething, 1976’da İngiltere’ye taşındı.
Çocukluğu İngiltere’nin Dorset bölgesi ve Galler’de geçen Gething, Aberystwyth ve Cardiff üniversitelerinde eğitim aldıktan sonra avukatlık yaptı.
Galler hükümetlerinde 2013 yılından bu yana bakanlık ve bakan yardımcılığı görevlerinde bulunan Gething, son olarak 2021-2024 arasında Ekonomi Bakanlığı görevini yürütmüştü.
Eski Başbakan Mark Drakeford’un Aralık 2023’te parti başkanlığı ve başbakanlıktan istifa edeceğini duyurmasıyla yarışa giren Gething, Jeremy Miles’la girdiği seçimde oyların yüzde 51,7’sini almış ve Avrupa’nın ilk siyahi başbakanı unvanını elde etmişti.
Mart 2024’te Hindistan kökenli İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Pakistan kökenli İskoçya Başbakanı Hamza Yusuf’un görev yaptığı ülkede Gething, üçüncü göçmen kökenli Başbakan olmuştu.
Temmuz ayına gelindiğinde ülkedeki üç göçmen kökenli başbakan da görevlerinden ayrılmış oldu.