Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, NATO ülkelerinin dışişleri bakanları gayriresmi toplantısının 2025’te Türkiye’de yapılmasının kararlaştırıldığını bildirdi.
Fidan, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın ardından basın mensuplarına gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Toplantının NATO’nun 75. kuruluş yıl dönümüne denk geldiğini anımsatan Fidan, “Türkiye de 72 yıldır NATO’nun önemli bir üyesi. NATO içerisinde 72 yıldır katkı vermekte. NATO görevlerine silahlı kuvvetlerimiz aktif olarak katılmakta.” diye konuştu.
Fidan, toplantının dışişleri bakanlarının kendi aralarında yaptığı, NATO-Ukrayna Konseyi olarak toplandığı ve son olarak da Asya-Pasifik’teki ortaklarıyla bir araya geldiği üç oturumda düzenlendiğini ifade etti.
Bakan Fidan, NATO dışişleri bakanlarının 2025’te yapacağı gayri resmi toplantının Türkiye’de yapılmasını önerdiğini bildirerek, “Bu karar kabul edildi. NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi 2025 Toplantısı Türkiye’de yapılacak.” dedi.
– Terörle mücadele
Türkiye’nin güvenliğiyle ilgili müttefiklerden beklentilerini dile getirdiğini söyleyen Fidan, “Terörle mücadelede NATO üyesi ülkelerin tam ve koşulsuz olarak Türkiye’ye destek vermeleri, terörle mücadelede Türkiye’nin yanında olmaları, özellikle Suriye’de olduğu gibi bazı NATO üyesi ülkelerin ‘geçici’ maskesiyle de olsa terör örgütüyle işbirliği yapmamaları gerektiğinin altını çizdik. Bunun NATO ittifakının ruhuna aykırı olduğunu söyledik.” ifadelerini kullandı.
Fidan, Vilnius Zirvesi’nde terörle mücadele koordinatörünün atanması konusunda mutabık kalındığını anımsatarak, NATO’nun terörle mücadeleye yapısal olarak bakması hususunda çalışmaların devam ettiğini belirtti.
Terör örgütü PKK’nın Avrupa’daki eylemleriyle ilgili durumu da toplantılarda ve ikili görüşmelerde gündeme getirdiğini bildiren Fidan, şunları söyledi:
“Onlar için üzücü olan yıllardır sessiz kaldıkları terör örgütünün kendi sokaklarında terör estirmesi. Şimdi bunları görüyor olmaları bizim için bir sürpriz değil. Biz bunun altını çizdik. Özellikle Avrupa’da yaşayan soydaşlarımıza yönelik, vatandaşlarımıza yönelik şiddet eylemlerinin sadece kınanmakla kalmayıp çok ciddi tedbirler almaları gerektiğini kendilerine ilettik.”
Fidan, “Yetkili makamların giderek Avrupa’da daha fazla hassasiyet oluşturduğunu görüyorum. Bu aslında memnuniyet verici bir konu. PKK’ya karşı toleransın giderek azaldığını görüyorum, bu önemli.” değerlendirmesinde bulundu.
– Savunma sanayisindeki kısıtlamalar
Fidan, savunma sanayisinde kısıtlamaların kaldırılması gerektiğini muhataplarına ilettiğini kaydederek, “Bunun da müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığını, bu konudaki kısıtlamaların kaldırılması gerektiğini ifade ettik. Bu bizim zaten sürekli ifade ettiğimiz bir husus. Bu çerçevede üyelerden bazılarıyla yürüttüğümüz bazı müzakereler var. Çoğuyla sorunları hallettik.” diye konuştu.
– AB’nin dışlayıcı savunma stratejisi
“Avrupa Birliği’nin (AB) NATO içerisinde giderek daha belirleyici pozisyona ulaşırken, AB topluluğunun geri kalanını dışarıda bırakması, AB üyesi olmayan ülkelerin güvenlik ihtiyaçlarına ve stratejik perspektiflerine yeterli dikkati vermemesi konusu var. Bu giderek daha belirginleşen, gündemimizi daha fazla meşgul eden bir konu haline geliyor.” ifadelerini kullanan Bakan Fidan, bu konuyu son aylarda bir çerçeveye oturtarak gündeme getirdiklerine işaret etti.
– Ukrayna’daki durum
Toplantıda Ukrayna’daki savaşla ilgili Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba’dan bilgi aldıklarını belirten Fidan, Türkiye’nin de bu ülkenin güvenlik ve egemenlik haklarının yanında olduğunu bir kez daha vurguladığını, savaşı durdurmak için barışa ve ateşkese alternatif yollar aranması gerektiğinin altını çizdiğini ifade etti.
– Gazze meselesi
Bakan Fidan toplantı marjında yaptığı ikili görüşmelerde mevkidaşlarıyla Gazze’deki durumla ilgili görüş alışverişinde bulunduğu aktardı.
“Bütün muhataplarımızla Gazze ile ilgili endişelerimizi, konunun artık taşınamayacak noktaya geldiğini vurguladık.” diyen Fidan, şöyle devam etti:
“Özellikle ateşkese, acil insani yardıma ve iki devletli çözüm perspektifine olan ihtiyacı tekrar tekrar gündeme getirdik. İyi olan şu. Artık bütün muhataplarımız bizimle hemen hemen aynı fikirde. Süreç içerisinde uluslararası toplumun bu anlayışa ulaşmış olması diplomatik kazanım açısından önemli ama arazide bir şey değiştirme anlamında daha fazla şeylerin yapılması gerekiyor. Bu konudaki kararlılığımız devam ediyor.”
– Erdoğan’ın ABD ziyareti
ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile ikili görüşmesinde çok çeşitli konulara değindiklerini ifade eden Fidan, bunlar arasında Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden’ın daveti üzerine ABD ziyaretinin tarihinin de bulunduğunu söyledi.
Fidan, Erdoğan’ın gündeminde ikili ve bölgesel ilişkiler başta olmak üzere çok çeşitli konuların bulunacağını, bunlar arasında Gazze meselesinin ilk sırada yer aldığını bildirdi.
Ukrayna meselesinin de gündemde olacağını dile getiren Fidan, “Bu iki savaş bölgemizi ilgilendiriyor. Aynı zamanda küresel fay hatlarını da hem tetikliyor hem tetikleyeceği başka risk alanları da var. Onlara da Cumhurbaşkanımız dikkati çekmeye, bu konulardaki hassasiyetlerimizi vurgulamaya devam edecek.” diye konuştu.
Fidan, şunları kaydetti:
“F-16 meselesi halloldu. Daha başka alanların ilerletilmesi gündemde olacak. Cumhurbaşkanımızın perspektifi, Türk-Amerikan ilişkilerini sadece güvenlik eksenli olmaktan çıkartıp bunun içerisine aynı zamanda ekonomi, teknoloji, ticaret ve diğer alanları da dahil ederek daha dengeli, daha geniş çaplı bir ilişki kümesinin ortaya çıkması. Bu konuda da Cumhurbaşkanımız gerekli görüşlerimizi dile getirecek.”
– NATO Genel Sekreterliği seçimi
Fidan, NATO Genel Sekreterliği adaylarından Hollanda Başbakanı Mark Rutte’yle iki hafta önce Brüksel’de Nükleer Enerji Zirvesi’nde görüştüğünü belirterek, “Yakın zamanda Türkiye’yi ziyaret etmesi söz konusu. Tarih üzerinde çalışıyoruz.” dedi.
Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bizim şimdiki NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le iki yıldır yürüttüğümüz bir süreç var. Özellikle Madrid ve Vilnius’ta alınan zirve kararları, Türkiye’nin terörle mücadelede hangi terör örgütleriyle nasıl mücadele ettiği konusundaki hassasiyeti ve bu konuda NATO’nun ve bazı NATO ülkelerinin nerede durması gerektiği konusuyla, özellikle savunma sanayisi işbirliğindeki kısıtlamaların kaldırılması yönündeki ortak anlayışın devam ettirilmesi konusunda bir iradenin yeni genel sekreter tarafından da ortaya konulması beklentimiz son derece kuvvetli şekilde ifade edildi.”
Rutte’ye de bunların iletildiğini vurgulayan Fidan, “Bu konudaki netleşme zannediyorum ki çok yakın zaman içerisinde olacak. Sayın Cumhurbaşkanımız da kararını açıklayacak diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.