Cumhuriyet Meclisi bütçe görüşmeleri çerçevesinde bugün 3 milyar 189 milyon 869 bin 600 TL’lik Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesini görüşüyor.
-Derya
CTP Milletvekili Doğuş Derya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın en çok bütçe ayrılması gereken ve toplumu koruyan bir bakanlık olduğunu söyledi.
Nüfus artışı ile oluşan sosyal problemlere değinen Derya, ülkeye 41 ülkeden insanın geldiğine işaret ederek, bunun büyüyen ve çeşitlenen sorunlara yol açtığını belirtti.
Çalışma hayatında ucuz ve kaçak iş gücünün en büyük iki problemi oluşturduğunu dile getiren Derya, ülkeye öğrenci olarak gelen iş gücüne kaçak olarak katılanlar bulunduğunu kaydetti.
Derya, kaçak iş gücü ile mücadele bağlamında yeterli performans sergilenmediğini söyleyerek, kaçak işçi çalıştıran işverenlere kesilen cezaların beşte birinin tahsil edilmediğini savundu.
İş Yasası’na aykırı davranan işverenlere kesilen cezaların da tahsil edilemediğini dile getiren Derya, yapılan teftişler sonucunda kesilen cezaların yürürlüğe konulamadığını belirterek, bunun nedenlerini sordu.
Özel sektörde sendikalaşmanın önemine vurgu yapan Derya, örgütlenemez durumda olanların örgütlenebilmelerine olanak sağlayan yeni oluşumlar bulunduğunu ve bunun değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Derya, sömürünün arttığını ve örgütlenme hakkı olmadığından prim eşitsizliği yaşandığını söyleyerek, uzun çalışma saatleri gibi sorunlara değindi.
Doğuş Derya, sosyal sigorta prim desteğinin emekçiye verilmesini sağlamak, sosyal sigorta yatırımlarını denetlemek ve işverene verilen cezaların tahsilatını sağlamak için bakanlığın adım atmasını istedi.
Yapılan bir araştırmanın, ülkede kök salacak nüfusun yüzde 70’inin göç edeceğini ortaya koyduğunu söyleyen Derya, çok iyi eğitim almış gençlerin ülkede çalışma ve ev sahibi olma imkanı bulamadığını dile getirdi.
Gençlerin ve kadınların giderek yoksullaştığını, kadın işsizliğinin giderek arttığını söyleyen Derya, bazı veriler paylaştı.
Derya, çalışma hayatına katılamayacak durumda olan ev kadınlarına yönelik de sosyal sigorta yatırımını mecburi kılmak gerektiğini belirtti.
Asgari ücrete çalışan bir kişinin çocuğunu kreşe bırakacak maddi imkana sahip olmadığını dile getiren Derya, imam nikahı ile evlenen kadınların hak gaspına uğradığını söyleyerek, yaşanan mağduriyetlere de değindi.
Derya, kadına karşı şiddeti önleme konusunda poliste hizmet içi eğitim ve personel sayısının artırılması gerektiğini söyleyerek, bunun yanında şiddeti önleme danışma merkezleri kurulması gerektiğini belirtti.
TOÇED’e para ayrılmadığını kaydeden Derya, sosyal politikalara para ayrılmamasını eleştirdi.
Adli yardım için başvuran kadın oranlarının şiddete uğrayanlarla birlikte arttığına işaret eden Derya, bunun eşitlik politikalarının ekonomik krize paralel olarak geri gittiğini söyledi.
Derya, Lapta Huzurevi ve Sınırüstü Bakımevi konusunda sorular yöneltti.
-Barçın
CTP Milletvekili Devrim Barçın, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının, yönettiği bütçe büyüklüğüyle, bakanlıklar arasında ikinci sırada bulunduğuna işaret ederek, önemli bir bakanlık olduğunu ifade etti.
Kurum bütçelerinin Meclis’te görüşülmesinin önemine vurgu yapan Barçın, yaklaşık 190 bin kişinin birebir bakanlıkla temas ettiğini belirtti.
Asgari ücret artışının özel sektörün dört gözle beklediği bir olay olduğunu söyleyen Barçın, asgari ücretin üç defa artırılması noktasında adım atacak olanın bakanlık olduğunu kaydetti.
Barçın, UBP’nin 2022 ve 2011 yıllarında asgari ücrete hayat pahalılığı oranını yansıtmadığını söyleyerek, yaşanan kayıplara değindi.
Hizmet binası kiralama giderlerinin yüzde 40 oranında artırıldığını belirten Barçın, bu paranın boşa atılan bir para olduğunu ve kiralama yerine harcanan parayla yeni bakanlık binası yapılabileceğini kaydetti.
Barçın, SOS Çocuk Köyü’ne ayrılan rakamın arttığını ancak reel oranda azaltmaya gidildiğini belirtti.
Özel sektör çalışanlarının haklarını alması noktasında sıkıntılar bulunduğunu dile getiren Barçın, kamuda bir kişinin resmi tatillerde çalıştığında ek mesaisini aldığını ancak özel sektörde bunun yapılmadığının bilindiğini ve buna yönelik çalışma müfettişlerinin denetim yapması gerektiğini söyledi.
Devrim Barçın, vardiya çalışan özel sektör emekçilerine düzensiz mesai ödeneği yatırılmadığına işaret ederek, CTP hükümetinde düzensiz çalışan emekçilere yüzde 15 vardiya hakkının ödeneceğini belirtti.
Çalışma Dairesi tahsilat oranlarına değinen Barçın, asgari ücret ve tahsilat oranlarına ilişkin verilerin web sitesinde paylaşılmasını istedi.
Barçın, yatırımların asgari ücret üzerinden yapılmasının emekçiler için sıkıntı yarattığını dile getirerek, bunun minimum emekli maaşının asgari ücretin yüzde 30’unun altında olmasına yol açacağını, dolayısıyla tek sicil uygulamasının elzem olduğunu belirtti.
Devrim Barçın, Sosyal Sigortalara ve İhtiyat Sandığı’na beyan edilen rakamlardaki farklılaşmanın tespit edilip, gerekli mücadelenin yapılabileceğini dile getirdi.
CTP’nin hükümete gelmesi halinde özel sektör çalışanlarına asgari yatırım basamağı uygulaması getirileceğini, bununla ilgili çalışma yaptıklarını belirten Barçın, ilgili paydaşlarla birlikte yatırım basamaklarını düzenleyeceklerini söyledi.
Barçın, kamu emekçilerinin kademe ilerlemesi aldığı gibi özel sektörde asgari ücretle işe başlamış emekçiye de, örneğin beş yıl çalıştıktan sonra, artış yapılmasına yönelik düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Emekli maaşı hesaplama metodolojisi ve emeklilikte yaşa takılanların sorunlarına değinen Barçın, bu sorunlarla ilgili mağduriyetlerin giderilmesi gerektiğini kaydetti. Barçın, 2023 yılı bütçe öngörüsü verilerini talep etti.
2022 yılındaki ilaç ödemeleri rakamlarına değinen Barçın, 2022 ve 2024 rakamlarında çelişen noktalar bulunduğunu söyledi.